Η ιστορία του Νίκου Νταμπίζα, που έφυγε από τον Παναθηναϊκό χωρίς κανείς να του ανακοινώσει το λόγο, έχει ενδιαφέρον κυρίως γιατί ξαναφέρνει στην επικαιρότητα την παλιά εκείνη ερώτηση για το αν στην Ελλάδα υπάρχουν κανονικοί τεχνικοί διευθυντές. Είναι προφανώς άλλο πράγμα να έχεις έναν τίτλο κι άλλο να κάνεις μία κανονική δουλειά.

Η εσωτερική ιεραρχία

Η φιγούρα του τεχνικού διευθυντή είναι ένα από τα ελάχιστα πράγματα που θα πρεπε να διαφοροποιεί το τωρινό ελληνικό ποδόσφαιρο από το ποδόσφαιρο που είχαμε δεκαπέντε χρόνια πριν. Δεκαπέντε χρόνια πριν ο τεχνικός διευθυντής ήταν μία περίεργη πολυτέλεια. Δεν υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι θα μπορούσαν να αναλάβουν το ρόλο και όποια ομάδα είχε ένα τέτοιο, σπανίως τον αξιοποιούσε. Ο τεχνικός διευθυντής ήταν κάτι σαν μόνιμος αρχηγός αποστολής, ήταν λίγο παιδονόμος, γιατί οι ποδοσφαιριστές σε αυτόν έπρεπε να αναφέρονται και συνήθως ήταν το μάτι της διοίκησης στην ομάδα. Οφειλε να ενημερώνει τον πρόεδρο όταν υπήρχαν κρούσματα απειθαρχίας, να εκφράζει τον προβληματισμό του για το τι κάνει ο προπονητής όταν το έκρινε απαραίτητο, ενώ που και που έκανε και καμία μεταγραφική υπόδειξη χωρίς τυμπανοκρουσίες.

Νομίζω ότι ο πρώτος τεχνικός διευθυντής στην Ελλάδα που είχε αρμοδιότητες που έμοιαζαν με αυτές που είχαν οι τεχνικοί διευθυντές που δούλευαν στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης ήταν ο Ίλια Ίβιτς τα χρόνια του Ντέμη Νικολαΐδη στην ΑΕΚ. Ο Ίβιτς είχε την εποπτεία και την οργάνωση των ακαδημιών, ήταν προϊστάμενος στο τμήμα σκάουτινγκ, είχε κάποιο λόγο για τις μεταγραφές - φυσικά και  για τις προσλήψεις των προπονητών. Ομως η ΑΕΚ στα χρόνια του Νικολαΐδη ευτύχησε να έχει δύο προπονητές με μεγάλη προσωπικότητα. οι οποίοι ήταν και αρκετά συγκεντρωτικοί άνθρωποι - αναφέρομαι στον Φερνάντο Σάντος και στον Λορέντσο Σέρα Φερέρ. Η δική τους παρουσία ήταν ευεργετική για το σύλλογο (με τα όποια λάθη τους…) αλλά άφηνε στον Ίβιτς λιγότερες αρμοδιότητες από αυτές που έχει ένας τεχνικός διευθυντής. Θέλω να πω ότι στην εσωτερική ιεραρχία εκείνης της ΑΕΚ οι προπονητές ήταν λίγο πιο ψηλά από τον Ιλια, ενώ αυτό δεν είναι σωστό.

Το δικό του σχέδιο

 Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα πράγματα στην Ελλάδα σιγά σιγά φτιάξαμε ένα ρόλο τεχνικού διευθυντή πολύ ελληνικό. Ο τεχνικός διευθυντής στις χώρες που υπάρχει και δουλεύει είναι ένας πραγματικός μάνατζερ που διευθύνει. Πέρα από την οργανωτική του δουλειά, καθώς είναι αυτός ο οποίος στελεχώνει συνολικά το σύλλογο, ο άνθρωπος υπάρχει για να διαχειρίζεται χρήματα - και για να τα ξοδεύει, αποκτώντας ποδοσφαιριστές αλλά και για να φέρνει χρήματα πουλώντας ποδοσφαιριστές. Η δουλειά του, όπου υπάρχει, δεν είναι να βγάζει λόγους στους παίκτες ή να καυγαδίζει μαζί τους. Οπου ο τεχνικός διευθυντής υπάρχει λειτουργεί ως προϊστάμενος, δίνει λόγο μόνο στη διοίκηση, επιτηρεί και κυρίως σχεδιάζει το μέλλον. Οφείλει να είναι έτοιμος στην αντιμετώπιση όποιας πιθανής κρίσης,  προσλαμβάνει προπονητές με βάση το δικό του τεχνικό σχέδιο, δηλαδή το τη μπάλα που θέλει να δει από την ομάδα του να παίζει, εισηγείται την αντικατάστασή τους όταν αυτοί δεν ανταποκρίνονται στα θέλω του ή εξηγεί στη διοίκηση τι πρέπει να γίνει για να λειτουργήσουν αυτοί καλύτερα.

Τα κάνει κάποιος αυτά στην Ελλάδα; Πρέπει να πω ότι κάποια από αυτά γίνονται αποσπασματικά. Υπάρχουν τεχνικοί διευθυντές που έχουν λόγο στη στελέχωση π.χ των ακαδημιών η του τμήματος σκάουτινγκ και άλλοι που δεν έχουν λόγο ούτε για αυτά. Υπάρχουν τεχνικοί διευθυντές που το καλοκαίρι γνωρίζουν πόσα χρήματα μπορούν να ξοδέψουν και άλλοι που απλά εισηγούνται την απόκτηση κάποιων ποδοσφαιριστών. γιατί το ζητάνε οι προπονητές - αλλά η διαπραγμάτευση των χρημάτων έχει να κάνει αποκλειστικά με το αφεντικό που βάζει τα λεφτά. Υπάρχουν επίσης τεχνικοί διευθυντές που μπορεί να προτείνουν στη διοίκηση την πρόσληψη ενός προπονητή  - όταν όμως αυτό συμβεί, έτσι και ο προπονητής δεν έχει τα άμεσα αποτελέσματα που στην Ελλάδα όλοι θέλουν, το πιο πιθανό είναι ο τεχνικός διευθυντής να φύγει μαζί του: θυμηθείτε τον Νίκο Λυμπερόπουλο και τον Καρντόσο. Τεχνικό διευθυντή τζένεραλ μάνατζερ δεν έχω δει. Κάποιοι που ήρθαν να το κάνουν αυτό, έφυγαν σε χρόνο ρεκόρ.  

Περισσότερες αρμοδιότητες

Ο Νταμπίζας έφτασε πολύ κοντά στο να κάνει αυτή τη δουλειά στον Παναθηναϊκό, κυρίως γιατί ο μεγαλομέτοχος Γιάννης Αλαφούζος, από την ώρα που αποφάσισε να πουλήσει την ΠΑΕ, έμεινε αυτοβούλως στην άκρη. Οπως σύντομα αποδείχθηκε, επειδή η φύση απεχθάνεται τα κενά, ο Νταμπίζας υποχρεώθηκε να κάνει περισσότερο το διοικητικό παράγοντα και λιγότερο τον τεχνικό διευθυντή. Ως διοικητικός παράγοντας π.χ κατσάδιασε τους ποδοσφαιριστές και έπαιζε τον κακό διότι κάποιος σε μία ομάδα πρέπει να το κάνει κι αυτό. Μόνο που αυτό δεν είναι δουλειά του τεχνικού διευθυντή. Νομίζω ότι ο Νταμπίζας έφτασε κάποια στιγμή να χρειάζεται να απολογηθεί για πρωτοβουλίες που δεν είχαν σχέση με το ρόλο του, αλλά είναι τουλάχιστον ένας από τους λίγους, που κάνοντας αυτή τη δουλειά. φεύγει από μία ομάδα έχοντας αναλάβει περισσότερες αρμοδιότητες από αυτές που θα έπρεπε! Κι αυτό όμως είναι ένα ακόμα ελληνικό παράδοξο. Όπως παράδοξο είναι ότι κρίνονται οι μεταγραφές που έκανε χωρίς να γνωρίζουμε πόσα χρήματα είχε να ξοδέψει.

Η μπάλα που παίζει μια ομάδα

Τα πρώτα χρόνια που άρχισαν να δουλεύουν στις ελληνικές ομάδες τεχνικοί διευθυντές, η συνύπαρξή τους με τους προπονητές ήταν δύσκολη υπόθεση. Οι προπονητές συνηθισμένοι να έχουν απευθείας σχέση με τους προέδρους είδαν στον ερχομό του τεχνικού διευθυντή ένα είδος απειλής: πρέπει να πω ότι δεν είχαν και πάρα πολύ άδικο. Πολύ συχνά, οποίος δούλεψε ως τεχνικός διευθυντής στην Ελλάδα, για να επιβεβαιώσει το απαραίτητο της παρουσίας του το μόνο που έκανε ήταν να πριονίζει τον προπονητή - ειδικά αν στην ομάδα τον έχει βρει. Σήμερα δεν νομίζω ότι υπάρχει αυτό το πρόβλημα: οι προπονητές έχουν καταλάβει ότι είναι προτιμότερο τις μεταγραφικές επιλογές να μην τις χρεώνονται όλες οι ίδιοι και οι τεχνικοί διευθυντές προσπαθούν να πείσουν τις διοικήσεις για την αναγκαιότητά τους παριστάνοντας κυρίως τους ειδικούς που μπορεί να βρουν λαβράκια στις μεταγραφές επιτρέποντας στην ομάδα να δυναμώσει χωρίς να ξοδέψει σχεδόν τίποτα. Το πρόβλημα των περισσότερων δεν είναι ότι τελικά οι παίκτες που φέρνουν δεν κάνουν κάποια  διαφορά - με τα χρήματα που έχουν για να ξοδεύουν αυτό είναι αντικειμενικά δύσκολο. Το αληθινό πρόβλημα είναι ότι απουσιάζει από τις περισσότερες ομάδες ένα πραγματικό τεχνικό σχέδιο. που να έχει να κάνει πρώτα από όλα με την μπάλα που η ομάδα  θέλει να παίξει. Ο τεχνικός διευθυντής στο εξωτερικό, εκεί που υπάρχει και έχει συγκεκριμένο ρόλο, είναι κάτι σαν παραγωγός. Χρειάζεται στην ομάδα για να βάλει τη Μεγάλη Ιδέα, δηλαδή για να αποφασίσει τι ποδόσφαιρο πρέπει να παίξει η ομάδα, τι θέαμα θα παρουσιάσει, και πως όλα αυτά θα αυξήσουν τα έσοδά της. Είναι άνθρωπος που πρέπει να έχει γραφείο, όχι να φοράει φόρμα. Εδώ ο τεχνικός διευθυντής είναι σύμβουλος του προέδρου, σκάουτερ, κυριλέ γενικός αρχηγός και κυρίως πρέπει να μιλάει και με τους δημοσιογράφους, γιατί κάποιος πρέπει να το κάνει.

Εν τέλει είναι πολύ δύσκολο να έχεις τεχνικούς διευθυντές σε μία χώρα που για το ποδόσφαιρο που παίζουν οι ομάδες δεν πολύενδιαφέρεται…